Một trong những công ty pin lớn nhất thế giới đang cân nhắc thu hồi dự án 1,3 tỷ đô la sản xuất khối nguồn cho xe điện tại Arizona. LG Energy Solution của Hàn Quốc viện dẫn chi phí tăng cao và nhu cầu đang chững là những lí do khiến công ty này xem xét lại khoản đầu tư đã được công bố hồi tháng 4.

Đây là một đòn giáng vào ngành xe điện, pin điện và vào các nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm xây dựng chuỗi cung ứng riêng. Tuy nhiên, nó cũng là một cuộc dọn đường cần thiết để khơi thông dòng vốn đầu tư cho các đột phá về công nghệ chưa được biết tới.

Lâu nay, ngành công nghiệp lưu trữ năng lượng được thống trị bởi các ông lớn như CATL, BYD của Trung Quốc, Samsung SDI hay LG Energy Solution. Quy mô vốn có đã cho phép những công ty này đánh chiếm thị phần và đảm bảo nguồn cung cho thị trường trong khi những cải tiến nhỏ về mật độ pin và tốc độ sạc là quá đủ để làm hài lòng các nhà đầu tư. Điều này gần như đã dập tắt các dòng vốn cho các công ty khởi nghiệp nhỏ nhưng tiềm năng. Hơn thế nữa, các nhà đầu tư dường như tập trung nhiều hơn vào các cỗ xe điện hơn là khối pin cung cấp năng lượng cho chúng.

Giờ đây, khi mọi chi phí từ nhân công cho tới nguyên liệu thô đều tăng, những khoản đầu tư hàng tỷ đô sẽ khó xuất hiện hơn trên các trang nhất báo. Những tay chơi lớn, như LG, bắt buộc phải cân nhắc chiến lược của họ cho phù hợp với biến chuyển của thị trường.

Song song với dự định cắt giảm ở Arizona, hãng công nghệ Hàn Quốc đồng thời tiến hành một thương vụ với Compas Minerals-nhà khai mỏ ở Kansas, nhằm đảm bảo nguồn cung nguyên liệu thô và củng cố chuỗi cung ứng của họ. Hồi tháng 6, công ty cũng khởi công một cơ sở tinh chế niken ở Indonesia.

Bên cạnh những ảnh hưởng chưa lường trước được, những động thái như của LG sẽ điều chỉnh là góc nhìn của nhà đầu tư, hướng sự chú ý vào các công nghệ có tiềm năng thực sự. Các báo cáo của Nomura ước tính hơn 40% sản lượng pin của công ty sẽ sản xuất tại Mỹ vào năm 2025.

Một vài startup đang nghiên cứu những loại pin tốt hơn và rẻ hơn cho xe điện và điện lưới, cùng với công nghệ sạc nhanh và các hạ tầng khác phục vụ cho xe điện. Trên khắp chuỗi cung ứng của ngành lưu trữ năng lượng, các công ty nhỏ đang tìm kiếm các giải pháp giảm giá thành bằng cách tận dụng những nguyên liệu dễ kiếm như sodium, sulfur, kẽm và thậm chí là tiến tới loại bỏ kim loại. Cùng với những tiến bộ của ca tốt, các bộ phận khác của pin như a nốt, điện cực và lớp điện môi cũng được chú ý. Nhiều startup khác lại tập trung vào quy trình sản xuất để tối đa lượng điện có thể lưu trữ.

Tuy nhiên, họ luôn vấp phải vấn đề kêu gọi vốn vì sản phẩm khoa học thường rất khó hiểu và khó thu hút sự chú ý. Bề ngoài của câu chuyện không hề tệ chút nào: 3,3 tỷ đô la đã được giải ngân cho khoảng 34 startup liên quan tới pin điện vào năm 2017, theo phân tích của BloombergNEF. Nhưng đặt cạnh những dự án xanh trên thế giới, khoản đầu tư này chẳng đáng là bao. Nó còn nhỏ bé hơn khi sánh một cách khập khiễng với dòng vốn cho các startup xe điện gây nhiều tiếng vang nhưng chưa có thành quả gì nhiều, chưa kể tới 210 tỷ đô đầu tư vào các fintech năm ngoái. Nhìn nhận một cách thẳng thắn, khi hàng triệu người còn phải chịu đựng cảnh thiếu điện trên toàn thế giới, cần sớm có lời giải cho những cuộc khủng hoảng năng lượng.

Có nhiều lí do cho việc chúng ta đang chậm lại trong cuộc chuyển đổi về năng lượng và thiết bị xanh. Các nhà đầu mạo hiểm tư thường né tránh những cải tiến phức tạp không phải tên là điện toán đám mây hay nền tảng số và điện hoá cũng chưa bao giờ là điểm nóng đầu tư. Bên cạnh đó, nhà tư bản và nhà khoa học thường khó chia sẻ cùng một góc nhìn, các nhà đầu tư không sẵn sàng đặt niềm tin và tiền bạc vào những công nghệ sản xuất công nghệ cao.

Khoảng trống sau thương vụ của LG (và các bước đi tương tự của những công ty cùng hạng) sẽ mở ra không gian mới cho các vụ đầu tư vào pin điện, nhưng các startup sẽ phải vượt qua rất nhiều rào cản của thị trường hiện tại. Những quỹ đầu tư cá nhân và quỹ đầu tư mạo hiểm, nơi được lãnh đạo bởi các nhà khoa học và kỹ sư chứ không phải chuyên gia tài chính cần nhìn nhận rằng: sẽ không có đột phá lớn nếu không có sự giúp sức của họ.

Theo Bloomberg